Marketing? Nó là gì?

Marketing (tiếp thị) là một khái niệm quan trọng trong kinh doanh, đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và khách hàng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá Marketing là gì, các loại hình phổ biến, mối quan hệ của nó với quảng cáo và bán hàng, và bản chất cùng giá trị cốt lõi mà Marketing mang lại.

Marketing là gì?

Marketing là quá trình mà các cá nhân hoặc tổ chức sử dụng để tạo ra, truyền đạt, cung cấp và trao đổi các giá trị nhằm đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng, đồng thời mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và xã hội. Theo Hiệp hội Marketing Hoa Kỳ (American Marketing Association), Marketing được định nghĩa là "hoạt động, tập hợp các thể chế và quy trình để tạo ra, truyền đạt, cung cấp và trao đổi các giá trị cho khách hàng, khách hàng tiềm năng, đối tác và xã hội nói chung."

Nói đơn giản hơn, Marketing không chỉ là quảng cáo hay bán hàng, mà là một chuỗi các hoạt động từ nghiên cứu thị trường, hiểu nhu cầu khách hàng, phát triển sản phẩm/dịch vụ, định giá, phân phối, đến quảng bá và duy trì mối quan hệ với khách hàng. Ví dụ, một công ty sản xuất nước giải khát sẽ nghiên cứu sở thích của người tiêu dùng (như muốn đồ uống ít đường), sau đó tạo ra sản phẩm phù hợp và sử dụng các chiến dịch quảng cáo để giới thiệu sản phẩm đến họ.
 

Lịch sử hình thành của Marketing

Thời kỳ tiền công nghiệp (trước thế kỷ 18)

• Khởi nguồn từ trao đổi hàng hóa: Từ thời kỳ đồ đá, con người đã bắt đầu trao đổi hàng hóa để đáp ứng các nhu cầu cơ bản. Những phiên chợ đầu tiên dần hình thành, tạo nền tảng cho hoạt động mua bán.

• Sự xuất hiện của thương mại: Đến thời kỳ cổ đại, các nền văn minh như Ai Cập, Hy Lạp và La Mã phát triển thương mại đường dài, giao thương các mặt hàng như gia vị, lụa và kim loại quý. Tuy nhiên, khái niệm Marketing hiện đại vẫn chưa xuất hiện.

Cuộc cách mạng công nghiệp (cuối thế kỷ 18 - đầu thế kỷ 19)

• Sản xuất hàng loạt ra đời: Cuộc cách mạng công nghiệp đánh dấu bước chuyển từ sản xuất thủ công sang sản xuất hàng loạt nhờ máy móc. Điều này tạo ra lượng lớn hàng hóa, dẫn đến nhu cầu tiêu thụ nhanh chóng.

• Marketing tập trung vào sản xuất: Ở giai đoạn này, các doanh nghiệp chủ yếu chú trọng vào việc tối ưu hóa sản xuất và phân phối. Họ tin rằng sản phẩm tốt và giá rẻ sẽ tự động thu hút khách hàng.

Đầu thế kỷ 20: Khái niệm Marketing được định hình

• Lý thuyết Marketing đầu tiên: Vào đầu thế kỷ 20, các học giả bắt đầu nghiên cứu Marketing một cách có hệ thống. Ralph Starr Butler, một trong những người tiên phong, đã giới thiệu khái niệm "Marketing" tại Đại học Wisconsin vào năm 1910.

• Marketing tập trung vào bán hàng: Các doanh nghiệp sử dụng quảng cáo và khuyến mãi để thúc đẩy doanh số, tập trung vào việc thuyết phục khách hàng mua sản phẩm.
   

Quá trình phát triển của Marketing

Giai đoạn 1920-1950: Marketing hướng đến khách hàng

• Chuyển dịch trọng tâm sang khách hàng: Sau Chiến tranh Thế giới thứ nhất, các doanh nghiệp nhận ra tầm quan trọng của việc hiểu và đáp ứng nhu cầu khách hàng, đánh dấu sự ra đời của Marketing hướng đến khách hàng.

• Nghiên cứu thị trường: Các công ty bắt đầu sử dụng nghiên cứu thị trường để thu thập dữ liệu về sở thích và hành vi tiêu dùng, từ đó phát triển sản phẩm phù hợp hơn.

Giai đoạn 1950-1970: Marketing hiện đại hình thành

• Mô hình 4P ra đời: Vào những năm 1960, Jerome McCarthy giới thiệu mô hình 4P (Sản phẩm, Giá, Phân phối, Quảng bá), trở thành nền tảng quan trọng của Marketing hiện đại.

• Xây dựng thương hiệu: Các doanh nghiệp chú trọng vào việc tạo dựng thương hiệu và mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Quảng cáo truyền hình trở thành công cụ phổ biến để tiếp cận công chúng.

Giai đoạn 1970-1990: Marketing trong thời kỳ cạnh tranh

• Cạnh tranh khốc liệt: Sự gia tăng số lượng doanh nghiệp và sản phẩm khiến Marketing phải tập trung vào việc tạo sự khác biệt và giá trị độc đáo.

• Marketing quan hệ: Khái niệm Marketing quan hệ xuất hiện, nhấn mạnh việc xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng thay vì chỉ tập trung vào giao dịch ngắn hạn.

Giai đoạn 1990-2000: Marketing trong thời đại Internet

• Marketing trực tuyến: Sự ra đời của Internet đã thay đổi cách thức Marketing vận hành. Các doanh nghiệp sử dụng website, email và quảng cáo trực tuyến để tiếp cận khách hàng.

• Dữ liệu và phân tích: Công nghệ cho phép thu thập và phân tích dữ liệu khách hàng chi tiết hơn, giúp tối ưu hóa các chiến dịch Marketing.

Giai đoạn 2000-nay: Marketing trong kỷ nguyên số

• Mạng xã hội và nội dung: Sự phát triển của các nền tảng như Facebook, Instagram và TikTok đã mở ra các kênh Marketing mới. Marketing nội dung trở thành xu hướng, tập trung vào việc cung cấp giá trị để thu hút khách hàng.

• Cá nhân hóa và AI: Trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy giúp cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng, từ quảng cáo đến dịch vụ hỗ trợ.

• Marketing bền vững: Nhiều doanh nghiệp hướng đến Marketing bền vững, chú trọng đến trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường.

Các loại hình Marketing

Marketing có nhiều loại hình khác nhau, mỗi loại phục vụ các mục tiêu và đối tượng cụ thể. Dưới đây là các loại hình Marketing chính:

Marketing truyền thống

Marketing truyền thống là các phương pháp tiếp thị sử dụng trước khi công nghệ số phát triển mạnh mẽ. Nó bao gồm:

• Quảng cáo trên TV và radio: Tiếp cận đông đảo khán giả trong thời gian ngắn.

• Quảng cáo trên báo chí: Đăng bài trên báo, tạp chí hoặc phát tờ rơi.

• Sự kiện trực tiếp: Tổ chức hội chợ, triển lãm hoặc buổi ra mắt sản phẩm.

Marketing truyền thống có ưu điểm là tạo được ấn tượng mạnh và tiếp cận rộng, nhưng nhược điểm là chi phí cao và khó đo lường hiệu quả chính xác.

Marketing kỹ thuật số

Marketing kỹ thuật số tận dụng các nền tảng trực tuyến để tiếp cận khách hàng. Các hình thức chính bao gồm:

• Mạng xã hội: Quảng bá trên Facebook, Instagram, TikTok, v.v.

• Email Marketing: Gửi email quảng cáo hoặc thông tin hữu ích đến khách hàng.

• SEO (Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm): Tăng thứ hạng website trên Google để thu hút khách hàng tự nhiên.

• Quảng cáo trả tiền: Sử dụng Google Ads hoặc quảng cáo trên mạng xã hội.

Loại hình này nổi bật với chi phí hợp lý, khả năng nhắm mục tiêu chính xác và dễ dàng theo dõi hiệu quả qua các công cụ phân tích.

Marketing nội dung

Marketing nội dung tập trung vào việc tạo và chia sẻ nội dung giá trị (như bài blog, video, podcast) để thu hút và giữ chân khách hàng. Mục tiêu là cung cấp thông tin hữu ích, giải quyết vấn đề của khách hàng và xây dựng lòng tin. Ví dụ, một công ty mỹ phẩm có thể đăng bài viết về cách chăm sóc da để thu hút người quan tâm đến chủ đề này.

Marketing trải nghiệm

Marketing trải nghiệm tạo ra các trải nghiệm độc đáo để kết nối sâu sắc với khách hàng. Điều này có thể là tổ chức sự kiện tương tác, thử nghiệm sản phẩm hoặc ứng dụng công nghệ như thực tế ảo (VR). Ví dụ, một hãng xe hơi có thể mời khách hàng lái thử xe để cảm nhận trực tiếp chất lượng sản phẩm.

Marketing xã hội

Marketing xã hội áp dụng các nguyên tắc tiếp thị để thúc đẩy thay đổi hành vi vì lợi ích xã hội, như bảo vệ môi trường hoặc nâng cao sức khỏe cộng đồng. Ví dụ, một chiến dịch có thể khuyến khích mọi người bỏ hút thuốc bằng cách cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá.

Marketing có phải quảng cáo không?

Quảng cáo là một phần của Marketing, nhưng Marketing rộng hơn nhiều. Quảng cáo chỉ là một công cụ trong chiến lược Marketing, tập trung vào việc truyền tải thông điệp để thu hút sự chú ý và thúc đẩy hành động. Trong khi đó, Marketing bao gồm nhiều hoạt động khác như:

• Nghiên cứu thị trường để hiểu nhu cầu khách hàng.

• Phát triển sản phẩm/dịch vụ phù hợp.

• Định giá và phân phối sản phẩm.

• Xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng.

Ví dụ, một công ty có thể sử dụng quảng cáo để giới thiệu sản phẩm mới, nhưng Marketing còn bao gồm việc nghiên cứu xem sản phẩm đó có đáp ứng nhu cầu thị trường hay không.

Marketing có phải bán hàng không?

Bán hàng là một phần của quá trình Marketing, nhưng không phải là toàn bộ. Bán hàng tập trung vào việc chuyển đổi khách hàng tiềm năng thành khách hàng thực sự thông qua giao dịch. Trong khi đó, Marketing bao gồm việc tạo ra nhu cầu, xây dựng nhận thức về thương hiệu và duy trì mối quan hệ với khách hàng sau khi bán hàng.

Ví dụ, một nhân viên bán hàng có thể thuyết phục khách hàng mua sản phẩm, nhưng Marketing còn bao gồm việc tạo ra các chương trình khuyến mãi, chăm sóc khách hàng sau bán hàng để đảm bảo sự hài lòng và trung thành.

=> Marketing là chiến lược toàn diện để kết nối doanh nghiệp với khách hàng. Nó không chỉ dừng lại ở việc quảng bá hay bán hàng, mà là một quá trình liên tục từ việc hiểu nhu cầu khách hàng, cung cấp giải pháp phù hợp, đến duy trì sự hài lòng và xây dựng mối quan hệ lâu dài. Marketing giúp doanh nghiệp:

• Tạo ra giá trị cho khách hàng.

• Xây dựng thương hiệu mạnh mẽ.

• Tăng doanh thu và lợi nhuận.

• Đáp ứng nhu cầu xã hội.

Ví dụ, Apple không chỉ bán iPhone mà còn tạo ra một hệ sinh thái sản phẩm và dịch vụ (như App Store, iCloud) để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng, từ đó xây dựng lòng trung thành và tăng doanh số.

Bản chất và giá trị cốt lõi của Marketing

Bản chất của Marketing

Bản chất của Marketing là tạo ra giá trị cho cả khách hàng và doanh nghiệp. Điều này bao gồm:

• Hiểu và đáp ứng nhu cầu khách hàng: Marketing bắt đầu từ việc nghiên cứu và hiểu rõ khách hàng muốn gì, từ đó phát triển sản phẩm/dịch vụ phù hợp.

• Trao đổi giá trị: Khách hàng nhận được sản phẩm/dịch vụ đáp ứng nhu cầu, doanh nghiệp nhận được lợi nhuận và sự trung thành.

Giá trị cốt lõi của Marketing

Marketing mang lại các giá trị cốt lõi sau:

• Xây dựng mối quan hệ lâu dài: Marketing không chỉ tập trung vào giao dịch ngắn hạn mà còn xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng.

• Đáp ứng nhu cầu khách hàng: Bằng cách cung cấp giải pháp phù hợp, Marketing giúp khách hàng giải quyết vấn đề và cải thiện cuộc sống.

• Tạo lợi thế cạnh tranh: Một chiến lược Marketing hiệu quả giúp doanh nghiệp nổi bật so với đối thủ, từ đó chiếm lĩnh thị trường.

Ví dụ, Starbucks không chỉ bán cà phê mà còn tạo ra không gian thư giãn và trải nghiệm độc đáo, từ đó xây dựng một cộng đồng khách hàng trung thành.